Geschiedenis Noord-Holland
Holland was het belangrijkste gewest over een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 een Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee een antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in acht departementen met zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement van Texel
het departement betreffende de Amstel
het departement aangaande de Delf
Daarnaast lagen tevens het departement met een Schelde en Maas en het departement betreffende een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een nieuwe ordening niet en na de instelling in 1801 van het Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld overeenkomstig een oude gewestelijke grenzen met Holland. In 1806 werden dit Bataafs Gemenebest verwisselen via dit Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden over een Maas.
Nadat de Fransen einde 1813 uit Holland gevlucht waren, was de indeling aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet met 29 maart 1814 werden een departementen vervangen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden over een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Van Maanen werden in een grondwetcommissie nog de benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "om juiste verlangen van achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar het werden via de rest van een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug aangaande Friesland naar Holland, maar ons deel met Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werden verder dit laatste Hollands Brabant, het Land van Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werden in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te reduceren werd Holland voor de grondwetsherziening over 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate vanwege Amsterdam, het in 1838 het provinciaal gerechtshof met zich voorbij zag kunnen ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende staat betreffende Amsterdam en drong men aan op de genezing met een verdeling zoals die was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werd echter ook niet met tegemoetgekomen. Nadat een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze voor Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel aangaande een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling voor de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enig tijd sprake over een samenvoeging van een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk dat die uitstippelen met de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel van Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie met Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via medicament van een Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden door medicament over de Afsluitdijk met de provincie Friesland.
De provincie kan geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en voorheen dit IJ) mits grens fungeert.
Ten zuiden van het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer betreffende een luchthaven Schiphol en tevens dit Gooi, eveneens ons dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet geheel vlak).
Ten noorden aangaande dit Noordzeekanaal bevinden zich de Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. De dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zich in dit deel over de provincie ook landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en geheel in het noorden een Kop over Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust betreffende een provincie is grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen wanneer Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen door een Noordzee waren verzwolgen, werd de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De streek tussen Haarlem, Velsen (aan allebei de zijden van het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Ons deel van Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en andere industrie: dit kan zijn dit westelijk gebied over het Noordzeekanaal, met mits middelpunt een haven en sluizen over IJmuiden. Ten noorden van Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt aangaande het schiereiland een marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven vanwege Texel.
Met een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook het eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan dit graaf dit IJ (ooit een zeearm) en het Noordzeekanaal met de daarin, al dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam in steden als Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, omdat hier veel Amsterdammers wonen. De meest typische dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, op welke manier verdere dit lokale dialect over een standaardtaal afwijkt; met name dit Tessels en het Wierings hebben een heel eigen karakter.
Net als in andere dialectgebieden is ook in officiële site Noord-Holland sprake aangaande een teruggang aangaande de dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten alsnog opvallend vitaal. Met name het Volendams wordt ter plaatse nog heel meestal gesproken. Verschillende dialecten, bijvoorbeeld dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds ons barrière en het blijkt tevens uit de dialecten. Een dialecten ten noorden betreffende dit IJ bestaan de meest afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden met dit IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten zie het hier met Zuid-Holland en worden taalkundig dan ook dikwijls mits Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse groep.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten met vanouds geïsoleerde gemeenschappen wanneer Volendam, Egmond ofwel de hier Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op enkele punten enorm conservatief gebleven, waar ze zichzelf op overige punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom bijzonder scherp met de omliggende dialecten bestaan kunnen afwijken.
De rangschikking van de dialecten boven dit IJ kan zijn problematisch en is aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Veelal kan zijn op de verwantschap betreffende het Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat geniepig met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit zeker mogen verwisselen, opdat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in een dialecten. Hoewel die theorie veel aanhang bezit, wordt ze door verschillende taalkundigen betreffende een hand gewezen en zouden de Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV is ons overheids-NV, opgericht op 6
7
8
9 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland wanneer enige aandeelhouder. De bedrijf zorgt in opdracht aangaande een besturen betreffende de recreatieschappen vanwege een ontwikkeling, aanleg, dit beheer en onderhouden van 6 recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen aangaande Texel (een hele westzijde met Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook aangaande Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens zijn daar in Noord-Holland een tiental verschillende door Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (aangaande Wijk met Zee tot Schoorl), de Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland alsnog ettelijke andere vollere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, een Hulk, het Naardermeer, dit Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland vanwege Politiek Noord-Holland dit hoofdartikel over dit thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort